بسم اللّه الرحمن الرحیم
فعالیت های فوق برنامه دینی و مذهبی در مدارس
تهیه کننده:
علیرضا عباسیان
استاد راهنما :آقای مجید عباسی
فهرست مطالب :
مقدمه
اهداف
نماز جماعت و روش های جذب دانش آموزان به نماز....................1
جشن تکلیف..................................................................2
شناخت مراجع تقلید.........................................................2
مدرسه و مسابقات قرآنی و دینی...........................................2
مشاوران مذهبی............................................................ 2
انجمن اسلامی مدرسه.......................................................2
برگزاری جشن ها واعیاد مذهبی وگرامیداشت ایام سوگواری...........3
دیگر فعالیت های دینی و مذهبی در مدارس.............................3
نتیجه گیری
منابع
مقدمه:
بی تردید یکی از جنبه های اساسی در جوامع مختلف در طول تاریخ باورهای دینی و مذهبی بوده است. شاید نتوان جامعه ای را یافت که در آن به نوعی دین حضور نداشته باشد. دین یکی از نیازهای فطری بشر می باشد. معمولاً در بیشتر جوامع باورهای دینی به عنوان یک ارزش مسلم محسوب می شود و دیگر ارزشهای انسانی تحت تأثیر باورهای دینی قرار دارد، مدرسه هم به عنوان یکی از بخش های مهم جامعه تحت تأثیر باورهای دینی قرار دارد، به همین دلیل به بررسی فعالیت هایی که جنبه دینی و مذهبی در مدرسه دارند، می پردازیم.
اهداف فعالیت های دینی و مذهبی در مدارس:
1 . دانش آموزان با دین و مذهب بیشتر آشنا شوند.
2. به مسائل اعتقادی و عقاید دینی و مذهبی علاقه نشان دهند.
3. نگرش آنان نسبت به دین و مسائل دینی تقویت شود.
4. احکام صحیح دین را یاد بگیرند و عملاً در جهت تربیت دینی خود به کار بندند.
روش های جذب دانش آموزان به نماز:
1. تبیین اثرات نماز
2. ایجاد رابطة قوی دینی بین معلم و دانش آموز
3. داشتن نمازخانة عالی و جذاب
4. اجرای مسابقات مختلف دربارة نماز و اهداء جوایز به دانش آموزان برتر
5. حضور مدیر ، معاون و معلمان در کنار دانش آموزان در نماز
6. معرفی دانش آموزان نمازگزار و تشویق آنان
7. استفاده از روحانیون جوان و شاداب و تأثیرگذار
8. داشتن رفتار دوستانه ، اعتدال و میانه روی و نبود زور و اجبار
9. داشتن گفت و گوهای خصوصی با دانش آموزان
10. ایجاد سرویس های بهداشتی مجهز (1)
جشن تکلیف :
*کسی که به سن تکلیف می رسد باید دستورهای دینی را انجام دهد و به واجبات عمل کند و از آنچه خداوند ممنوع ساخته (محرمّات) پرهیز کند.
*برگزاری جشن تکلیف برای دختران در 9 سالگی و برای پسران 15سالگی است.
*هدف از برگزاری این مراسم : زمینه سازی و ایجاد آمادگی در کودکان برای آغاز دوران تکلیف به شکلی جذاب و تبدیل این روز به خاطره ای خوش و به یاد ماندنی
*برنامه های این مراسم: دادن هدایایی به دانش آموزان ، پخش کلیپ ها و سرودهای مربوط به جشن تکلیف ، نوشتن نامه ای به خدا ، آموزش نماز و برگزاری نماز جماعت (2)
«1»
شناخت مراجع تقلید :
اقداماتی که در این راستا انجام می گیرد عبارت است از:
1. جمع آوری آمار دانش آموزان مقلد هر یک از مراجع عظام
2. تهیه و نصب صندوق پاسخ به سؤالات مذهبی
3. معرفی مراجع ، زندگی نامه و فعالیت آنان در قالب پوستر و بروشور
4. تهیة رسالة توضیحُ المسائل و توزیع آن بین دانش آموزان
5. تشکیل کلاس های فوق برنامه با دعوت از مربیان مجرّب و پاسخ گویی به سؤالات دانش آموزان (3)
مدرسه و مسابقات قرآنی و دینی :
*مدرسة قرآنی : به مدرسه ای اطلاق می شود که در آن دانش آموزان مستعد و علاقه مند علاوه بر ، برنامة رسمی و ساعات مقرر در جداول درسی مختلف تحصیلی حداکثر 6 ساعت آموزشی در هفته (حداقل 2 ساعت در ابتدایی و 3 ساعت در متوسطه) معارف ، شایستگی ها و مهارت های تکمیلی قرآنی را فرا می گیرند و در پایان این دورة آموزشی گواهینامة قرآنی به آنان إعطا می شود. (4)
*برگزاری مسابقات قرآنی ودینی : این مسابقات در رشته های مختلفی هم چون تفسیر ، ترتیل ، حفظ و قرائت قرآن کریم،اذان،نهج البلاغه،احکام و کتابخوانی مذهبی برگزار می شود؛همچنین مسابقة درس هایی از قرآن شبکة اول
مشاوران مذهبی :
این مشاوران یک روز در هفته مأموریت دارند که در مدارس حضور یافته و پاسخگوی سؤالات دانش آموزان باشند. احکام و مسائل شرعی ، روابط دختر وپسر ، حجاب و عفاف ، بی توجهی والدین به فرزندان و تبعیض بین آنها ، ازدواج، قدرت بیان«نه»گفتن به شیطان و ... از موضوعات مطرح شده در این طرح است. (5)
انجمن اسلامی مدرسه :
انجمن اسلامی مدرسه رکن اساسی تشکیلات اتحادیة انجمن های اسلامی دانش آموزان است که با مشارکت دانش آموزان واجد شرایط عضویت در هر مدرسه تشکیل می شود.
اهداف : تحقق ، حفظ و تعمیق اهداف انقلاب اسلامی و پاسداری از ارزش های دینی و انقلابی و در معرض قرار دادن دانش آموزان با برنامه های دینی و اجتماعی (6) «2»
برگزاری جشن ها و اعیاد مذهبی و گرامیداشت ایام سوگواری :
* آراستن مدرسه
* مداحی و مولودی خوانی
* سخنرانی مذهبی
* اجرای گروه سرود و تواشیح
* اجرای تئاتر ونمایش(تعزیه)
* شرکت در دسته های عزاداری و راهپیمایی ها
* دادن نذورات(افطاری دادن)
* مراسم دعا و نیایش(زیارت عاشورا)
* توزیع جزوه ، بروشور و کتاب های مذهبی
* هدیه دادن به دانش آموزانی که هم نام ائمة اطهار هستند یا در ایام ولادت اهل بیت متولد شده اند.
دیگر فعالیت های دینی و مذهبی :
اردوهای زیارتی
بازدید از مکان های تاریخی- مذهبی شهر (مسجد جامع ، امامزاده) وزیارت قبور شهدا
برگزار کردن کلاس هایی مثل آموزش قرآن در نماز خانه یا مسجد محل
فراخوان مقاله ، روزنامه دیواری ، انشاء و داستان و خاطره نویسی مذهبی
برپایی نمایشگاه از آثار دانش آموزان (نقاشی ، خطاطی و عکاسی با موضوع دینی)
مراسم صبحگاه (قرائت قرآن کریم ، خواندن آیه ، حدیث یا پیام دینی هفته ، خواندن وصیت نامةیکی از شهدا و دعا و مناجات)
قرض الحسنةدانش آموزی
«3»
نتیجه گیری:
هر کار و فعالیتی درصورتی ثمربخش خواهد بود که فرد آن را از روی میل و علاقه انجام دهد، این گفته در مورد کارها و فعالیت های دینی و مذهبی نیز صادق است، در غیر این صورت نه تنها ثمربخش و مفید نخواهد بود، بلکه آثار زیان باری نیز به دنبال خواهد داشت. پس در انجام دستورات دینی نباید هیچ گونه زور و اجباری باشد به خصوص دانش آموزان که در مرحله ای خاص از زندگی خود هستند...
منابع:
1. شورای گسترش نماز اداره کل آموزش و پرورش
2.جشن تکلیف (تألیف : محمد محمدی ری شهری)
3. فعالیت های مکمل و فوق برنامه مدارس ایران (گردآورنده : حمیدرضا ترکمندی)
4.پایگاه اطلاع رسانی آموزش و پرورش
5.مصاحبة مدیر کل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی با خبرگزاری مهر
6. فعالیت های تربیتی اجتماعی و فوق برنامه (تألیف : مجید عباسی بروجنی)